LKB – Kim Bảng, ngày 8/12/2024, câu chuyện về Thầy Sư Hạnh, trụ trì chùa Kim Bảng, là một biểu tượng sáng ngời của tinh thần yêu nước và lòng hy sinh cao cả trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp. Bài viết tái hiện lại cuộc đời và sự nghiệp của Thầy – một nhà sư cách mạng, người đã dành trọn tâm huyết để bảo vệ đạo pháp và quê hương. Qua 75 năm, ký ức về Thầy vẫn còn đọng lại trong lòng dân làng Kim Bảng, từ những câu chuyện truyền miệng đến lễ giỗ trận 16-17 tháng 7 âm lịch. Đây không chỉ là lời tri ân đối với những bậc tiền nhân mà còn là nguồn cảm hứng lớn lao cho thế hệ hôm nay trong hành trình tìm về cội nguồn và tiếp nối truyền thống yêu nước.

Chùa Kim Bảng và bóng dáng người thầy

Những năm kháng chiến chống thực dân Pháp, chùa Kim Bảng, xã An Phú, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương, không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn là trung tâm văn hóa, nơi trú ẩn an toàn cho nhiều cán bộ cách mạng. Người đứng đầu nơi này, Thầy Sư Hạnh, được dân làng gọi bằng cái tên thân thuộc “Thầy ánh sáng”. Thầy không chỉ là một nhà tu hành mẫu mực mà còn là người kết nối giữa đời sống tâm linh và phong trào cách mạng.

Sinh ra trong một gia đình nghèo khó tại vùng đồng bằng Bắc Bộ, từ nhỏ Thầy Sư Hạnh đã sớm hiểu được nỗi cơ cực của người dân dưới ách thống trị thực dân. Khi trưởng thành, Thầy xuất gia tu hành với tâm nguyện không chỉ cứu khổ cứu nạn cho chúng sinh mà còn mong muốn thấy quê hương mình thoát khỏi gông xiềng ngoại bang.

Khu thờ Tổ trong khuôn viên Chùa Kim Bảng (Kim Long Tự) ngày nay

Cuộc họp Chi bộ định mệnh và lễ truy điệu Thầy

Ngày 10/8/1949 (16-17 tháng 7 âm lịch), Chi bộ Đảng xã Phú Điền họp tại làng Kim Bảng để bàn kế hoạch hoạt động và thực hiện lễ truy điệu cho Thầy Sư Hạnh – người vừa bị thực dân Pháp sát hại dã man. Trong buổi họp này, tinh thần kiên trung của Thầy đã trở thành ngọn lửa soi sáng cho các đồng chí và nhân dân trong làng.

Tuy nhiên, do bị chỉ điểm, thực dân Pháp đã bất ngờ tổ chức càn quét, phát hiện địa điểm họp và bắt giữ 18 người trong 2 hầm bí mật, gồm cán bộ, đảng viên và người dân. Dù bị tra tấn tàn bạo, tất cả đều giữ vững khí tiết, không khai báo bất kỳ thông tin nào về phong trào cách mạng. Quân Pháp, không thể khuất phục ý chí kiên cường ấy, đã tàn bạo xử bắn tất cả, trong đó, người chủ tịch xã đầu tiên bị bắn tại bãi Nghè Làng Kim Bảng vào ngày 16 và 17 người còn lại bị rong đi và bắn chết tại quãng sông Ba Kèo, xã Cộng Hoà vào ngày hôm sau.

Quang cảnh chuẩn bị Đại Lễ cầu siêu tưởng niệm các Anh hùng Liệt sĩ và đồng bào đã hy sinh trong đấu tranh giải phóng quê hương tại Cụm di tích lịch sử giếng Làng và Nhà bia thuộc Làng Kim Bảng, xã Phú Điền, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương ngày 17/8/2019 (tức ngày giỗ trận của Làng Kim Bảng, 17/7 Âm lịch)

Sự hy sinh của Thầy và ý nghĩa lớn lao

Lễ truy điệu Thầy Sư Hạnh trong buổi họp Chi bộ trở thành biểu tượng của sự hòa quyện giữa đạo và đời, giữa tinh thần yêu nước và ý chí cách mạng. Sự hy sinh của Thầy và các cán bộ, đảng viên đã thực hiện nghiêm ý chí chỉ đạo bởi cấp trên, với mục tiêu giữ vững cơ sở cách mạng, bảo vệ phong trào và gieo mầm ý chí kháng chiến trong lòng nhân dân. Đó là sự hy sinh mang tính chiến lược, mở đường cho những thắng lợi tiếp theo của cách mạng.

Trước đó, tháng 8/1949, khi giặc Pháp tràn vào xã Phú Điền, Thầy bị chúng bắt tại khu chợ Quao (nay là thôn Lâm Xuyên, xã An Phú). Biết Thầy là người đứng sau nhiều hoạt động cách mạng, chúng tra tấn Thầy một cách dã man. Nhưng Thầy vẫn kiên quyết không khai báo, không để lộ thông tin về đồng đội và phong trào kháng chiến. Sau nhiều ngày không khuất phục được ý chí của Thầy, quân Pháp đã thực hiện một hành động tàn bạo. Chúng sát hại, cắt đầu Thầy ngay giữa chợ, nhằm uy hiếp tinh thần dân làng. Người ta kể rằng, ngay trước lúc hy sinh, Thầy vẫn chắp tay niệm Phật, giữ trọn khí tiết của một nhà sư yêu nước. Máu của Thầy hòa vào đất mẹ, như một lời nhắc nhở rằng lòng yêu nước không bao giờ tàn lụi.

Dấu ấn không phai mờ trong lòng dân làng

Ngày nay, hình bóng của Thầy Sư Hạnh vẫn hiện hữu trong ký ức của người dân làng Kim Bảng. Những cụ cao niên trong làng vẫn kể lại câu chuyện về ngày giỗ trận 16-17 tháng 7 âm lịch hàng năm. Đây không chỉ là dịp để dân làng tưởng nhớ 18 người đã hy sinh trong cuộc càn quét mà còn là cơ hội để tri ân Thầy – một trong những vị tổ xuất chúng của chùa Làng Kim Bảng.

Hình ảnh Thầy còn được khắc họa qua những câu thơ xúc động của nhà thơ Nguyễn Mạnh Tuấn, một người bạn thân thiết của những người con quê hương Kim Bảng, Chủ tịch Liên chi Hội điện tử điện lạnh Việt Nam, tuy không phải là người Làng nhưng đã xúc cảm viết ra cả bài thơ ấn tượng và xúc động, trong đó có câu thơ:

…”Kim Long Tự tiếng chuông chùa,
Dấu chân sư Hạnh sớm trưa đi về”…

Những câu thơ này không chỉ là lời ca ngợi mà còn là sự ghi nhớ sâu sắc về đóng góp của Thầy đối với cả đời sống tâm linh và phong trào cách mạng tại Làng Kim Bảng.

Khát vọng tìm về cội nguồn của thế hệ hôm nay

75 năm đã trôi qua, nhưng ký ức về sự hy sinh anh dũng của Thầy Sư Hạnh và những cán bộ, đảng viên năm xưa vẫn luôn sống động trong lòng dân làng Kim Bảng. Thế hệ con cháu ngày nay không ngừng khát khao đi tìm về cội nguồn, tìm hiểu sâu hơn về những đóng góp của các bậc tiền nhân. Đặc biệt, cuộc đời và sự nghiệp của Thầy Sư Hạnh – nhà sư cách mạng – luôn là nguồn cảm hứng lớn lao.

Trong hành trình này, người dân làng Kim Bảng rất mong nhận được sự quan tâm và hỗ trợ từ các cấp lãnh đạo, quý phật tử gần xa, và bà con nhân dân. Sự chung tay góp sức của mọi người trong việc tìm lại tư liệu, hình ảnh, câu chuyện, liên kết… sẽ giúp tái hiện rõ nét hơn hình ảnh của Thầy Sư Hạnh và những người đã hy sinh vì quê hương, đất nước và dân tộc. Đây cũng là cách để thế hệ trẻ hôm nay tiếp nối truyền thống yêu nước và tinh thần hòa quyện giữa đạo và đời mà Thầy để lại.

Khách thập phương thăm viếng Chùa Kim Bảng, nghe kể lại những câu chuyện huyền thoại, trong đó có truyện kể về Thầy Sư Hạnh, đã không khỏi xúc động về mối lương nhân duyên này

Lễ giỗ trận – Ngọn lửa không bao giờ tắt

Hằng năm, vào ngày 16-17 tháng 7 âm lịch, dân làng Kim Bảng tổ chức lễ giỗ trận để ghi nhớ sự hy sinh to lớn của Thầy Sư Hạnh và 18 cán bộ, đảng viên và đồng bào. Những câu chuyện bi hùng ấy được kể lại bên tiếng chuông chùa vang vọng, như một lời nhắc nhở thế hệ sau về tinh thần yêu nước, lòng kiên trung và ý chí cách mạng.

Quang cảnh Lễ cầu siêu tưởng niệm các Anh hùng Liệt sĩ và đồng bào đã hy sinh trong đấu tranh giải phóng quê hương tại Cụm di tích lịch sử giếng Làng và Nhà bia thuộc Làng Kim Bảng, xã Phú Điền, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương ngày 17/8/2019 (tức ngày giỗ trận của Làng Kim Bảng, 17/7 Âm lịch, năm Kỷ Hợi)

Ngọn đuốc không bao giờ tắt

Câu chuyện về Thầy Sư Hạnh không chỉ là một phần ký ức của làng Kim Bảng mà còn là một thông điệp dành cho thế hệ sau: Hãy sống với lòng yêu nước và trách nhiệm với dân tộc, như Thầy đã từng. Ngọn đuốc mà Thầy để lại, dù trong thời khắc khó khăn nhất, vẫn bùng cháy mãnh liệt trong lòng người dân Kim Bảng, soi sáng con đường mà bao thế hệ tiếp tục bước đi.

Chùa Kim Bảng giờ đây không chỉ là nơi tôn nghiêm mà còn là biểu tượng của tinh thần yêu nước và lòng tự hào dân tộc. Câu chuyện về Thầy Sư Hạnh là minh chứng cho sự hòa quyện hoàn hảo giữa Đạo pháp và Đời sống, để lại bài học quý giá về lòng can đảm và ý chí bất khuất cho muôn đời sau. Mọi con dân người Làng Kim Bảng luôn luôn tự hào vì điều đó.

(Chuyện về thầy sư Hạnh dựa theo lời kể của các Cụ, có sự liên tưởng với các sự kiện của Làng Kim Bảng)

Tái bút: Quý vị và mọi người biết thêm thông tin về Thầy Sư Hạnh trong bất kể văn bản nào, tư liệu lịch sử, tài liệu, văn bản, văn bia, truyền miệng… xin giúp liên hệ với Hội những người yêu quý mến Làng Kim Bảng theo địa chỉ email: langkimbangvanhoa@gmail. Chúng tôi vô cùng xin được biết ơn!

HỘI NHỮNG NGƯỜI YÊU QUÝ MẾN LÀNG KIM BẢNG